Panel: GDO Karşıtı Siyaset

                    

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER 
                    ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ

Çarşamba Toplantıları

“Yerel Tohum Canavar Domatese Karşı: GDO Karşıtı Siyaset”

Moderatör
Baran Alp Uncu
Dr., Marmara üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü.
Panelistler
Barış Gençer BAYKAN
‘‘Türkiye’de GDO’lar ve Toplumsal Muhalefet’’
Dr., Bahçeşehir Üniversitesi, Betam & Avrupa Birliği Bölümü.

Tarık Nejat DİNÇ
‘‘ GDO’yu Neden Yemezler?’’
Dr., Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü.

Zeynep KIVILCIM
“Cartagena Protokolü ve Türkiye Biogüvenlik Mevzuatı”
Doç. Dr., İstanbul Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü.
                                                                                             
Tarih: 20 Mart 2013, Çarşamba.
Saat: 14:30
Yer: Siyasal Bilgiler Fakültesi Konferans Salonu, Marmara Üniversitesi, Anadolu Hisarı Kampüsü/Beykoz
 Konuşma Türkçe yapılacaktır.

Eskişehir'de GDO Paneli ve Çalıştayı

Tarımsal Biyoteknoloji ürünleri olan Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalı (GDO'lu) Gıda ve Yemler, 8 Aralık Cumartesi günü Eskişehir'de tartışılacak.

Seksenden fazla kurumsal üyesiyle çevre, ekoloji, biyoçeşitlilik, insan ve hayvan sağlığını koruma mücadelesini, bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarını sürdüren GDO'ya Hayır Platformu, Eskişehir Tepebeşı Belediyesinin ev sahipliğinde gerçekleştirilecek olan etkinlikte Eskişehir halkıyla buluşacak.

"Gıda ve Yemlerde Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar " konulu Panel ve Çalıştay 8 Aralık 2012 Cumartesi günü Tepebaşı Belediyesi Özdilek  Sanat Galerisinde gerçekleştirilecektir.

Halka açık olarak düzenlenen bu etkinliğin programı şöyle;

10:00 Açılış Konuşmaları

             

               Dt.Ahmet Ataç (Tepebaşı Belediye Başkanı)
               Prof.Dr.Cengiz Türe (Anadolu Üniversitesi Ekoloji ABD Başkanı)

10:30 -12:30 Panel

Gıda ve Yemlerde Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar 

Panel Moderatörü:

Dr.Yavuz Dizdar (İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü) 

Panelistler ;

Dr.Işıl Ergin  (Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı ABD)

GDO'ların Risk ve Sağlık Etkileri Tartışmalarında Taraflar Ne Söylüyor, Neyi hedefliyorlar?

Abdullah Aysu (Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu Başkanı)

Çiftçiler, Ekoloji ve Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar

Fuat Engin   (Tüketici Örgütleri Federasyonu Başkanı)

GDO lu Yem ve Gıdalarda,Tüketicinin Bilgi Edinmesi  ve Sağlığının Korunması İçin Etiketlemenin Önemi

Çapar Kanat ( Çiğ Süt Üreticileri ve Tüketicileri Grubu ve Yazar)

Süt ve Süt Ürünlerinde GDO'yu Durdurmanın Yolu : Yeni Dağıtım Ağı

12:30-13:00 Soru ve Cevaplar

13:00 -14:00 Öğle Arası

14:00-17:00 Çalıştay

Gıda ve Yemlerde GDO'lar ve Alınması Gereken Önlemler

Çalıştay Moderatörü:

Dr.Barış Gencer Baykan (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi)

Türkiye'de GDO'lar ve Toplumsal Muhalefet

Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO’lar) son 30 yıldır dünyada yoğun bir şekilde tartışılıyor. Gıda yetersizliğine çözüm, tarımda ilaç giderlerini düşürme ve verimliliği arttırma amaçlarıyla geliştirilen GDO’lara karşı, insan ve çevre sağlığına olan etkileri, canlıların patentlenmesi, şirketlerin tarım ve gıda üretimindeki tahakkümü ve tüketicinin  bilgi edinme hakkı çerçevesinde toplumsal tepkiler ortaya çıkıyor. GDO’lu ürünlere dünyanın farklı yerlerinde kültürlere göre farklılaşan konularda karşı çıkışlar gözlemleniyor. Almanya’da ırk ıslahı, Hindistan’da tohumun kutsallığı, İtalya’da insan klonlama, İngiltere’de gıda endüstrisine ve hükümet denetimine güvensizlik, Fransa’da küçük çiftçiliğin tehlikeye atılması, Zambiya’da GDO’lu gıda yardımı veya Meksika’da yerel mısır türlerinin genetiği değiştirilerek patentlenmesi ile gündeme geliyor. Türkiye’de de yaklaşık son 10 yılda tarım, çevre, sağlık ve biyogüvenlik politikaları ekseninde GDO’ların gündeme geldiğini, toplumsal farkındalık yaratıldığını ve çevreciler, üreticiler, tüketiciler ve bilim insanlarından oluşan bir koalisyonun GDO’ların insan ve çevre sağlığına  risklerini, biyoçeşitliliğe olumsuz etkilerini vurgulayarak GDO’lu ürünlerin ekim ve ithalinin yasaklanması için toplumsal bir muhalefet yürüttüğünü gözlemliyoruz. Bu araştırma notunda Türkiye’de GDO karşıtı toplumsal muhalefetin dinamiklerini; yerel, ulusal ve uluslararası yapı ve süreçlerle ne tür ilişkilerde olduğunu;  karar vericiler ve kamuoyu nezdinde ortaya koyduğu savları, biyogüvenlik politikalarının oluşmasına müdahil olurken verdikleri siyasi, hukuki ve toplumsal mücadeleyi ele alacağız.

  

Türkiye’de GDO Mevzuatı

Türkiye Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’ni 1992 yılında imzaladı. Sözleşme’ye 1997’de, Cartagena Biyogüvenlik Protokolü’ne de 2004’te taraf olan Türkiye Biyogüvenlik Kanunu’nu ancak 2010 yılında yürürlüğe sokabildi. BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin üç temel amacı bulunuyor: Biyolojik çeşitliliğin korunması; biyolojik çeşitliliği oluşturan unsurlardan sürdürülebilir kullanımın sağlanması ve genetik kaynaklar ile teknoloji üzerinde sahip olunan bütün hakları dikkate almak kaydı ile bu kaynaklara gereğince ulaşımın ve bu kaynakların gereğince transferinin sağlanması ve uygun finansmanın tedariki de dahil olmak üzere bu kaynakların kullanımından doğan faydaların tüm dünya ülkeleri arasında eşit ve hakça  paylaşılması. Sözleşme, Taraflara, biyolojik çeşitliliğin korunması konusunun ulusal biyolojik çeşitlik stratejileri yoluyla karar verme mekanizmalarına dahil edilmesi yükümlülüğünü getiriyor. 90’lı yıllarda  Türkiye’de genetiği değiştirilmiş çeşitlerin tescili, üretim izni, sertifikasyonu ve tüketimi konularında çeşitli tarihlerde çıkarılan talimat ve yönetmelikler dışında kapsamlı bir mevzuat yoktu. 1998 yılında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nca “Transgenik Kültür Bitkilerinin Alan Denemeleri Hakkında Talimat” çıkarıldı ve aynı yıl yerel Tarımsal Araştırma Enstitüleri, tarımsal biyoteknoloji şirketlerinin genetiği değiştirilmiş mısır ve pamuk çeşitlerini deneme ekimine aldılar. Kamuoyuna bu araştırmaların nerede ve hangi yöntemlerle yapıldığı açıklanmadı. Ayrıca deneme ekimleri sonucunda genetik bulaşma, ürün verimi veya tarım ilaçları kullanımının azalıp azalmadığına dair hiçbir açıklama yapılmadı.Öte yandan Ziraat Mühendisleri Odası’na göre 1998-2009 yılları arasında mevzuat boşluğu ve denetim eksikliği yüzünden ABD, Kanada ve Arjantin’den 20 milyon ton genetiği değiştirilmiş soya, mısır ve pamuk ithal edildi.

Araştırma notunun tamamı için:

http://betam.bahcesehir.edu.tr/tr/2012/11/turkiyede-gdolar-ve-toplumsal-muhalefet/

Dr.Barış Gençer Baykan
Bahçeşehir Üniversitesi - Betam 

Kaliforniya'da GDO'lara etiket referandumu

Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların (GDO) etiketlenmesi konusunda dünyada farklı rejimler uygulanıyor.  Ülkelerin biyoteknoloji ye yaklaşımları, ihtiyati tedbir uygulamalarını hayat geçirişileri, çevre ve sağlık politikaları ve gıda kültürü farklı etiketleme rejimleri doğuruyor. AB ülkelerinde,  Çin, Japonya ve Avustralya’da GDO’lu gıdaların etiketlenmesi zorunluyken ABD’de etiketleme yok. 6 Kasım 2012'de Kaliforniya’da yapılacak referandumda evet oyu fazla çıkarsa ile ABD’de ilk defa bir eyalette GDOlu gıdalar etiketlenecek. Bu yıl 20 eyalette etiketleme inisiyatifleri başarısızlığa uğramış. 2007 yılında Barack Obama da başkanlık kampanyası sırasında seçildiği taktirde GDO’ların etiketlenmesini yasalaştıracağını söylemiş. Haziran 2012’de California Right to Know (Kaliforniya Bilme Hakkı) örgütü topladığı 972,126 bin imza ile genetiği değiştirilmiş bitkilerden ve hayvanlardan üretilen gıdaların etiketlenmesini ve doğal gıda olarak reklamının yapılmasının yasaklanmasını isteyerek referandumun yolunu açtı.Toplanan imzalar referanduma gitmek için gereken imza sayısının neredeyse iki katıydı. Genetiği değiştirilmiş mısır, soya,şekerpancarı ve pamuk ABD’de tatlandırıcılarda, katkı maddelerinde ve yağlarda yoğun olarak kullanılıyor. Dünyanın en büyük GDO üreticisi olan Amerika’da Mellman tarafından yapılan araştırmada toplumun yüzde 93’ü GDOlu ürünlerin etiketlenmesinden yana. Etiketleme konusunda saflar belirli. Tüketici ve çevreörgütleri, organik çiftçiler ile  büyükçiftçiler, gıda şirketleri ve tarımsal biyoteknoloji şirketleri karşı karşıya.

Organic Consumers' Association, Nature's Path, The Institute for Responsible Technology,The California Democratic Party, The Green Party of California gibi örgüt ve partiler yurttaşların gıdalarında ne olduğunu bilme hakkı ve GDO’ların sağlığa olan olumsuz etkileri doğrultusunda etiketlemeyi savunuyor. Monsanto, Pepsico, Bayer, Syngenta,Kraft, Coca- Cola,Heinz ve Unilever gibi şirketler de tüketiciye ek maliyet ve bürokrasi getireceği gerekçesiyle etiketlemenin gereksizliğini iddia ediyor. Başka çok az konuda böylesine açık ve şeffaf bir karşı karşıya gelmeye rastlayabiliyoruz. Etiketlemeye evet ve hayır diyen kuruluşların kampanyalara yaptığı bağışlar eyaletin İçişleri Bakanlığı’nca denetleniyor. 3 Kasım itibariyle evetçilere 8 milyon 700 bin dolarlık bağış yapılırken hayır kampanyası 45 milyon 600 bin dolarlık bağış toplamış. Aradaki farkı anlamak için yukarıdaki destekçi listesine bakmak yeterli. Kaliforniya ABD’nin en büyük tarım üreticisi eyalet ve en büyük nüfusa sahip. Bu iki özellik GDO eyaletteki halk oylamasını ABD için de önemli bir hale getiriyor. Uzmanlar Kaliforniya’da GDO etiketlemesine evet çıkması halinde bunun tüm ülkeye yayılması ihtimalini dile getiriyorlar çünkü gıda şirketleri bu eyalette ikili bir  paketleme ve dağıtım sistemi kurmak zorunda kalacaklar.

Güncelleme 08 Kasım 2012 Kaliforniya'daki referandumda GDO'ların etiketlenmemesi yönünde karar çıktı:
http://www.yesilgazete.org/blog/2012/11/08/kaliforniya%E2%80%99da-firsat-kacti-gdo%E2%80%99lu-urunler-etiketlenmeyecek/

Dr. Barış Gençer Baykan

Bahçeşehir Üniversitesi-Betam

GDO hukuku gelişiyor, farkındalık artıyor

İnsan ve çevre sağlığına etkileri açısından tüm dünyada büyük tartışmalar yaratan Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO), gerek mevzuat tartışmaları gerekse gıda güvenliği açısından bir süredir ülke gündeminde yer tutuyor.  Ekolojik Yaşam Derneği Bursa’da 6-7 Ekim 2012’de “GDO’ların Sosyal ve Hukuksal Boyutu” başlıklı bir çalıştay düzenledi. BM Küçük Destek Programı Türkiye tarafından desteklenen ve Betam, Greenpeace,Ekoloji Kolektifi, Nilüfer Belediyesi, Nilüfer Kent Konseyi, ZMO ve GDO’ya Hayır Platformu’nun da partnerleri arasında olduğu çalıştayda GDO’lara karşı sosyal örgütlenmeler ve Biyogüvenlik Hukuku tartışıldı. Çalıştayın ilk günü GDO konusunda faaliyet gösteren sivil toplum temsilcileri, bilim insanları, hukukçular ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı temsilcileri ve Biyogüvenlik Kurulu başkanı 2 panelde bir araya geldiler. Tartışmaların ana başlıkları GDO’ların kontrol ve denetimi, kamuoyunun farkındalığı ve GDO’lara karşı tepkisi ve gelişmekte olan GDO hukukunun ilkeleriydi.

GDO’da mevcut durum ve gelişen biyogüvenlik hukuku

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilisi Mehmet Çobanoğlu, Türkiye’de GDO’lar konusunda mevcut durumu ve kontrolü başlıklı sunumunda soya, mısır, pamuk, kanola, papaya, domates, şeker pancarı, çeltik ve patatesin GDO açısından  riskli ürünler olarak nitelendirildiğini ve ABD, Arjantin, Brezilya, Kanada, AB Ülkeleri, Geney  Afrika, Rusya, Ukrayna’dan bu ürünler ithal ediliyorsa yüzde yüzünün analiz edildiğini belirtti. Son dönemde yapılan kontrollerde 2012 Ocak-Haziran arası 5426 gıda analizinde 51, 767 tohum analizinde ise 26 gdolu ürüne rastlandığını belirtti. Biyogüvenlik Kurulu başkanı Prof. Dr Hakan Yardımcı, Prof.Seralini ve arkadaşlarının Food and Toxicology dergisinde yayınladıkları ve GDO-kanser ilişkisini kanıtlayan bilimsel makaleyi kurulda tartışmaya aldıklarını belirtti.

Sivil toplum temsilcileri GD ürünlerin risk değerlendirilmelerinin nasıl yapıldığını,değerlendirme sürecinin yeterince şeffaf olmadığı konusunda eleştirilerini ilettiler. GDO’ya Hayır Platformu’ndan Av.Emre Baturay Altınok, GD gıda ve yem başvurularını şirketler yerine şirketlerin kurdukları dernek ve federasyonların yaptıklarını, bunun da hukukta bir yeri olmadğını vurguladı. Ayrıca ihtiyat ilkesinin önemli bir ayağının da sağlıklı bilgiye erişim hakkı olduğunu ve yurttaşların Biyogüvenlik Kurulu’nun GDO’ları değerlendiren yaptığı tartışmalarışeffaf bir şekilde ulaşabilmeleri gerektiğini belirtti.  Melikşah Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ahmet Başözen, GDO’lar konusunda  bir hukukun gelişmesindeki zorluğun bu ürünlerin canlı sağlığına ne zaman ve nasıl etki edeceğinin tam bilinmemesi olduğunu ve GDO’dan zarar gören bir tüketicinin Tüketici Mahkemesi’nde,Ticaret Mahkemesi’nde ya da İdari Mahkeme’de dava açabileceğini, çevre ve tüketici örgütlerinin de topluluk davası açabileceğini belirtti.

GDO’lara karşı toplumsal muhalefet

Türkiye’de 2004 yılında başlayan GDO karşıtı hareket, Yeryüzü Dostları’nın Avrupa’daki Canavar Domates Kampanyası’nı çevre, üretici ve tüketici örgüterinin bir araya gelmesiyle 15 ilde gerçekleştirilmiş, topladığı 100 bin imzayı TBMM’ye ileterek GDO’ların yasaklanmasını talep etmişti. Çalıştayda gdo karşıtı hareketin aktörleri, talepleri, kullandığı söylemler, mücadele araçları ve uluslararası bağlantıları ele alındı. Son yıllarda artan gıda aktivizminin bir sonucu olarak belirli bir farkındalık yaratıldığı, tüketicilerin gıdalarını ve tarımsal üretimi sorgulamaya başladıklarını ve GDO’lara insan ve çevre sağlığına olumsuz etkileri, tohumun patentlenmesi, tüketicinin bilgilenme hakkının ve küçük çiftçinin tohumu saklama hakkının elinden alınmasına yol açtığı için karşı durduğu ifade edildi.Panelistler son yıllarda yaptıkları kamuoyu araştırmalarından örnekler vererek toplumun dörtte üçünden fazlasının GDO’lar hakkında bilgi sahibi olduğu ve % 82 oranında da GDO’lara karşı olduğunu ifade ettiler. Muğla  Üniversitesi’nden Doç.Dr. Özdemir’in Tübitak desteğiyle yaptığı araştırma, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin Türkiye’nin 3 bölgesinde gerçekleştirdiği GDO farkındalığı araştırması ve Greenpeace’in kamuoyu anketi benzer sonuçları göstermesi açısından anlamlıydı. Çalıştayın ikinci günü sivil toplum örgütleri,meslek odaları ve baroların temsilcileri, GDO’ya Hayır Plaformu’nun bileşen örgüt temsilcileri ve aktivistlerinin katılımıyla  ilk günkü tartışmalar ışığında mevcut sorunların çözümü için ortak çalışmalar ve kampanya düzenleme imkanları tartışıldı.

2010 yılında çıkarılan Biyogüvenlik Kanunu ile birlikte Türkiye’de GDO’ların ekimine yasak getirilirken ithalat izni Biyogüvenlik Kurulu’nun risk ve sosyo-ekonomik değerlendirmesine bağlı kılındı. Öte yandan yasa çıkana kadar çeşitli yönetmeliklerle verilen izinler sonucu genetiği değiştirilmiş 32 çeşit gıdada ve yem bitkisi 6 ay boyunca yoğun bir şekilde girdi ve denetim ve kontrolü mümkün olmadı. Son olarak  genetiği değiştirilmiş 3 soya ve 16 mısır çeşidine ithalat izni verilmiş ve bu yemlere etiketleme zorunluluğu getirilmiş, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu ise gıda amaçlı 29 GDO’lu genle ilgili başvurusunu oluşan toplumsal tepki yüzünden geri çekmişti. Genetiği değiştirilmiş ve yem olarak kullanılacak 3 kolza ve bir şekerpancı çeşidiyle ethanol olarak kullanılacak 22 çeşit GD mısırın başvurusu yolda. Denetimlerde yasak olmasına rağmen GDO’lu gıda ve yem kullanan şirketlere karşı devletin açtığı davalar devam ediyor. Davaların sonuçlarına göre bu şirketlerin isimleri kamuoyuna açıklanabilir.

Dr.Barış Gençer Baykan

Bahçeşehir Üniversitesi- Betam

GDO'ların Sosyal ve Hukuksal Boyutu

6-7 Ekim 2012,Bursa

PROGRAM

6 Ekim 2012  (Cumartesi)

10:00 Basın Açıklaması

10:00 - 11:00 Açılış Konuşmaları

11:00 - 18:30 PANELLER

18:30 Kokteyl

Yer: KONAK KÜLTÜR EVİ

7 Ekim 2012 (Pazar)

10:00-14:00 ÇALIŞTAY

Yer: NİLÜFER KENT KONSEYİ Toplantı Salonu

Sekseni aşkın kurumsal bileşeni, binlerce üyesi olan GDO’ya Hayır Platformu’nun kurucu üyelerinden birisi olan EKODER, Tarımsal Biyoteknoloji ürünü olan Transgenik Bitki ve Tohumları Türkiye kamuoyuna  tanıtan  , kamuoyu nezdinde  GDO tartışmalarını önemli ve öncelikli gündem maddesi yapan kurumlardandır. 2004 yılından bu yana Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ile ilgili pek çok kampanya ve etkinlikte fiili olarak yer almış, önemli savunuculuk faaliyetleri gerçekleştirmiştir.

Bu alanda yapılan farkındalık ve savunuculuk çalışmalarının yanı sıra hukuksal boyutta yürütülen çalışmalarda kazanılan haklar ve uygulamaların derlenmesi ve bir envanter çıkarılması önem arz etmektedir. Uzmanların, hukukçuların ve sivil toplum kuruluşu çalışanlarının bir araya gelerek, hukuksal çalışmaların değerlendirilmesi ve deneyim paylaşımında bulunulması,Tarımsal Biyoteknoloji ürünü olan  GDOlu tohum ve gıda maddelerinin sosyal, ekonomik, ekolojik, tarımsal ve sağlık üzerine etkileri konularında yerellerde sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda yurttaş katılımını ve denetimi arttıracak organizasyonlara gidilmesi, bu alanda önemli bir ihtiyaç olarak görülmektedir.

GDO'lar konusunda verilen hukuki mücadelenin ana unsurunu, insan başta olmak üzere canlı sağlığı, tohumda ve tarımda tekelleşme, GDO'ların ekoloji ve biyolojik çeşitlilik üzerine olumsuz etkileri oluşturmaktadır.

“Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların Sosyal ve Hukuksal Boyutu” başlıklı iki günlük etkinlik ile alanda aktif  STKların, bilim insanlarının ,Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı temsilcilerinin, Biyogüvenlik Kurulu temsilcilerinin, uzman ve hukukçuların bir araya gelerek şimdiye kadar Türkiye’de yürütülen hukuksal ve sosyal süreç ,tarımsal ve ekonomik etkiler ve Türkiye'deki ve Dünyadaki kamuoyu tepkileri ve sosyal örgütlenmelerin tartışılması amaçlanmaktadır.

6 ve 7 Ekim 2012 tarihlerindeki etkinliğimize katılımınız bizleri onurlandıracaktır.

Saygılarımızla,

Arca Atay

EKODER-Ekolojik Yaşam Derneği Başkanı

PROGRAM AYRINTILARI

6 Ekim-Cumartesi ;

Çeşitli Üniversiteler, Sivil Toplum Örgütleri, Meslek Odaları ve Barolar yanı sıra Tarım Bakanlığı ve Biyogüvenlik Kurulu temsilcilerinin sunumlarının yapılacağı ve geniş bir perspektiften ele alınacak GDO lar konusunda görüş ve önerilerin kaydedileceği 2 PANEL gerçekleştirilecektir. Panel öncesinde Etkinliğin basın ve kamuoyuna duyurulması amaçlı bir Basın Açıklaması yapılacaktır.

Yer: KONAK KÜLTÜR EVİ

Adres : Konak Mahallesi Yakut Sokak No:2 Nilüfer - BURSA

Telefon : 0 (224) 452 45 00

  9:00-10:00     Kayıt ,Çay Kahve ikramı

           10:00        Basın açıklaması

10:10-10:15      Hoşgeldiniz konuşması (Proje asistanı Ayfer Şahin)

10:15-11:00      Açılış konuşmaları (Sn.Gökhan Günaydın,Sn.Mustafa Bozbey,SGP,EKODER)

11:00-11:15       Kısa Ara (Çay Kahve ikramı)

11:15-13:15       GDO'ların Sosyal ve Hukuki Boyutu Paneli I. Oturum

13:15-14:00      Soru Cevap Serbest Konuşmacılar (Her kişi/kurum için 10 dakika)

14:00-15:00     Öğle arası

15:00-16:00     Kurumların tanıtımları ve konuşmacılar (Her kişi/kurum için 10 dakika)

16:00-18:00     GDO'ların Sosyal ve Hukuki Boyutu Paneli II. Oturum

18:00-18:30     Soru cevap ve Serbest Konuşmacılar (Her kişi/kurum için 10 dakika)

            18:30       Kokteyl          

GDO'LARIN SOSYAL VE HUKUKİ BOYUTU PANELİ  I.OTURUM

Panel Başkanı: Olcay Bingöl /Tohum İzi Derneği

Panelistler :

Dr. Ahmet Aslan

Tarım Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü

Ar. Gör. Burcu Ertunç

Türkiye’nin Üç Bölgesinde GDO Farkındalığı

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi- Betam

Doç. Dr. Ahmet Başözen

Genetiği Değiştirilmiş Ürünlerin Tüketilmesinden Kaynaklanan

Tazminat Davalarında İspat

Melikşah Üniversitesi

Av. Emre Baturay Altınok

Biyogüvenlik Hukuku ve İhtiyat İlkesi

GDO'ya Hayır Platformu

Tarık Nejat Dinç

Yemezler Kampanyası-GDO Anketi Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Greenpeace Akdeniz

GDO'LARIN SOSYAL VE HUKUKİ BOYUTU PANELİ  II.OTURUM

Panel Başkanı: Berin Ertürk /Kibele Kooperatifi

Panelistler :

Prof. Dr. Hakan Yardımcı

GDO'lar ve Biyogüvenlik Kurulu Çalışmaları

Biyogüvenlik Kurul Başkanı

Ar. Gör. Dr. Barış Gençer Baykan

Türkiye’de GDO Karşıtı Hareket

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi- Betam

Av. Fevzi Özlüer

Hukuk Sistemimiz İçinde GDO'lardan Doğan Zarar ve İdarenin Hukuki Sorumluluğunun Yeri

Ekoloji Kolektifi

Turhan Çakar

GDO'ların Tüketici Hakları ve Gıda Egemenliği Açısından Değerlendirilmesi.

Tüketici Dernekleri Federasyonu

Doç. Dr. Oğuz Özdemir

GDO’ların Sosyo-Ekonomik etkileri

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Fakültesi

7 Ekim -Pazar ;

Sivil Toplum Örgütleri, Meslek Odaları ve Baroların temsilcilerinin, GDO'ya Hayır Platformunun bileşen örgüt temsilcileri ve aktivistlerinin katılacağı ÇALIŞTAY gerçekleştirilecektir.Bu çalıştayda

birinci gün yapılan tartışmalar ışığında mevcut sorunların çözümü için ortak çalışmalar, projeler, kampanyalar ve etkinlikler geliştirilmesi hedeflenmektedir.

Çalıştay Moderatörü : Sevgi Mutlu

Yer: NİLÜFER KENT KONSEYİ Toplantı Salonu

Adres :Barış Mah. F.S.M. Bulvarı Lozan Sok. İncir Parkı içi Nilüfer-Bursa

Telefon : 0 (224) 452 32 00 - 452 32 01

 Saat: 10:00 - 14:00

İrtibat:

EKODER-Ekolojik Yaşam Derneği

Demirsubaşı Mah.Gazino Sok. No:22/2 Gemlik-Bursa

Tel: 0 (224) 514 14 69 ve 0(532)427 01 28

www.ekoder.org.tr

arcaatay@gmail.com

Bu Etkinlik "Birleşmiş Milletler Gelişme Programı,GEF Küçük Destek Programı Türkiye" tarafından desteklenmektedir.

Türkiye'de GDO Karşıtı Hareketin Kronolojisi

1992 Haziran:  Türkiye Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Sözleşmesi'ni imzaladı.
1996 Aralık  Türkiye, onaylama işlemlerini tamamlayıp Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Sözleşmesi'ne resmen taraf oldu. 

1998 Mayıs: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Transgenik Bitkilerin Alan Denemeleri   

Talimatı"nı çıkardı.

1998 Mayıs:  Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Sözleşmesi yürürlüğe girdi.

1998 Nazilli'de ve Çukurova'da GDO'lu ürünlerin deneme ekimi yapıldı.
2001  Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı” hazırlandı

2002 Eylül -2005 Eylül  

"Ulusal Biyogüvenlik Çerçevesinin Geliştirilmesi" konulu UNEP/GEF projesi gerçekleşti.

2003 Temmuz: BM Biyoçeşitlilik Sözlesmesinin ek protokolü olan Cartagena Protokolü TBMM'de kabul edildi.

2004 Mart: GDO'ya Hayır Platformu kuruldu
2004 Mart: GDO'ya Hayır Platformu 1. Eşgüdüm toplantısını İstanbul'da yaptı
2004 Temmuz GDO'ya Hayır Platformu 2. Eşgüdüm toplantısını Ankara'da yaptı

2004 Ekim-Kasım Kasım: GDO'ya Hayır Platformu ve Friends of the Earth işbirliği ile Canavar Balon Kampanyası Türkiye'de 15 ili dolaşarak GDO'ların üretiminin ve ithalatının yasaklanması için 100.000 imza topladı ve TBMM'ye sundu 

2004 Aralık Organik Tarım Kanunu çıktı
2004 Aralık GDO'ya Hayır Platformu 3. Eşgüdüm toplantısını Tarsus'ta yaptı
2005 Ulusal Biyogüvenlik Yasa Taslağı hazırlandı
2005 Haziran: GDO'ya Hayır Platformu 4. Eşgüdüm toplantısını Bursa'da yaptı
2005 Eylül:  I. Ekoloji Şenliği Gökçeada Kaymakamlığı, Gökçeada Belediyesi ve GDO'ya Hayır Platformu işbirliğiyle gerçekleştirildi.
2006 Nisan:  GDO'ya Hayır Platformu 5. Eşgüdüm toplantısını İstanbul'da yaptı

2006 Haziran: Şişli %100 Ekolojik Pazar açıldı

2006 Ağustos: Bursa Nilüfer Organik Pazar açıldı

2006 Ekim Tohumculuk Kanunu çıktı
2006 Kasım II. Ekoloji Şenliği, GDO'ya Hayır Platformu Ziraat Mühendisleri Odası ve  Çiftçi Sendikaları Konfederasyonlaşma Platformunun organizasyonuyla Sarıgöl, Alaşehir, Eşme ve Salihli’ de gerçekleştirildi.
2007 Şeminur Topal'ın Değiştirilen Gen mi? Sen mi? Evren mi? adlı kitabı Yeni İnsan Yayınevi tarafından yayınlandı

2007 Kasım Türkiye UPOV'a  (Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği) üye oldu

2008 GDO'ya Hayır Platformu, "Gıda Tohum Haktır,GDO'ya Hayır Kampanyası" yürüttü.

2008 Mart: Antalya %100 Ekolojik Pazar açıldı

2008 Nisan  GDO’ya Hayır Platformu ve diğer kitle örgütleriAnkara’da Biyogüvenlik Çalıştayı düzenledi 

2008 Mayıs : GDO’ya Hayır Platformu bileşenleri Ankara’da“Biyogüvenlik ve Gıda Egemenliği” başlıklı forum ve atölye çalışması düzenledi 

2008 Mebruke Bayram'ın Gıdalar, Ambalajlar, Silahlar ve Açlar adlı kitabı Hayy Kitap tarafından yayınlandı 

2008 Haziran: Ankara Çankaya Organik Pazarı açıldı
2008 Haziran: GDO'ya Hayır Platformu 6. Eşgüdüm toplantısını Dikili'de yaptı
2008 Haziran: 3. Ekoloji Şenliği, Dikili Belediyesi, GDO’ya Hayır Paltformu, Çevre Mühendisleri Odası, Ziraat Mühendisleri Odası, Ekoloji Kollektifi, DOĞADER, EKODER, Çitfçi-Sen ve Tüketici Hakları Derneği tarafından düzenlendi

2008 Temmuz: Samsun %100 Ekolojik Pazar açıldı

2008 Nisan - 2009 Ekim GDO’ya Hayır Platformu Bursa, Ankara, Dikili, İzmir, Bursa- İnegöl, Erdek-Ocaklar, İstanbul, Bursa- Eskikaraağaç, Edremit- Küçükkuyu, Bursa- Gölyazı, Silivri, Ankara- Hacettepe, Tunceli, Gökçeada, Bandırma, Gemlik, İzmir, Denizli ve Samsun’da Mısır Turu düzenleyerek Biyogüvenlik Kanunu için çağrı yaptı.

2009 Ağustos: Yeşiller Partisi Tarım Çalışma Grubu, GDO ve Ulusal Biyoguvenlik Yasa Tasarısı konusunda basın açıklaması yaptı
2009 Haziran: GDO'ya Hayır Platformu 7. Eşgüdüm toplantısını Ankara'da yaptı
2009 Ağustos GDO’ya Hayır Platformu, Bandırma Limanı’nda GDO’lu ürünlerle ilgili yasa tasarısını protesto etti.

 2009 Eylül: GDO’ya Hayır Platformu’nun Denizli’deki bileşenleri imza kampanyası başlattı 

2009 Ekim:  Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik yürürlüğe girdi.
2009 Ekim Slow Food Fikir Sahibi Damaklar "GDO'ların yönetilmesini değil, yasaklanmasını istiyoruz" kampanyasını başlattı

2009 Kasım: GDO Yönetmeliği’nde  değişiklikle “26.10.2009 tarihinden önce kontrol belgesi almış” ürünler ithalat aşamasında denetleme kapsamından çıkartıldı.

2009 Kasım:  Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi GDO yönetmeliğinin iptali için Danıştay’a iptal davasını açtı

2009 Aralık: Danıştay, yönetmeliğin tümünün yürürlüğünü durdurdu

2009 Aralık: Kartal %100 Ekolojik Pazar açıldı

2010 Ocak: Muafiyetin süresi genişletilerek ve bu kez  “20.01.2010’dan önce kontrol belgesi almış” ürünlerin 1 Mart 2010’a kadar serbestçe ülkeye girişine olanak sağlandı. 

2010 Şubat: Slow Food Fikir Sahibi Damaklar "Etiket Hafiyesi" kampanyasını başlattı
2010 Şubat: Beylikdüzü %100 Ekolojik Pazar açıldı
2010 Kenan Demirkol'un Çağdaş Esaret adlı kitabı Kaynak Yayınları tarafından yayınlandı

2010 Nisan: Kadıköy Belediyesi Organik Halk Pazarı 

2010 Mayıs: Bakırköy %100 Ekolojik Pazar açıldı

2010 Haziran: İzmir Bornova Organik Pazarı açıldı

2010 Temmuz: Maltepe Belediyesi Organik Halk Pazarı açıldı.

2010 Eylül: Biyogüvenlik Kanunu yürürlüğe girdi
2010 Ekoloji Kollektifi ve Ziraat Mühendisleri Odası Görünmez Elin Ekolojisi, Biyogüvenlik ve GDO adlı kitabı yayınladı

2010 Ekim Zeytinburnu Belediyesi Organik Halk Pazarı açıldı
2010 Aralık GDO'ya Hayır Platformu 8. Eşgüdüm toplantısını İstanbul'da yaptı

2011 Aralık:  Biyogüvenlik Kurulu, Bayer firmasına ait A2704-12, Monsanto firmasına ait MON40-3-2 ve MON 89788 isimli herbisit tolerans geni taşıyan soya fasülyesi ve ürünlerini, hayvan yemi ya da yem hammaddesi olarak kullanılmasına izin verdi. 

2011 Aralık:  GDO’ya Hayır Platformu bileşenlerinden Ziraat Mühendisleri Odası kampanyası aracılığıyla Biyogüvenlik Kurulu'na GDO'lu mısır çeşitlerinin ithaline izin verilmemesi için 15 bin görüş bildirildi.

2011 Kemal Özer'in Deccal Tabakta adlı kitabı Hayy Kitap tarafından yayınlandı
2011 Kasım: GDO'ya Hayır Platformu 9. Eşgüdüm toplantısını İzmir'de yaptı

2011 Aralık: Slow Food Fikir Sahibi Damaklar  "GDO'lu yemlerden kullanıyor musunuz?" kampanyasını başlattı

2011 Aralık:Biyogüvenlik Kurulu, Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Derneği İktisadi İşletmesi, Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği İktisadi İşletmesi (BESD-BİR) ve Yumurta Üreticileri Merkez Birliği'nin (YUM-BİR) 13 mısır çeşidi ve ürünlerinin (Bt11, DAS1507, DAS59122, DAS1507xNK603, NK603, NK603xMON810, GA21, MON89034, MON89034xNK603, Bt11xGA21, 59122x1507xNK603, 1507x59122 ve MON88017xMON810) hayvan yemlerinde kullanılması amacıyla yaptığı başvuruyu kabul etti.
2012 Şubat Slow Food FSD, "TÜGİDER'in Biyogüvenlik Kurulu'na yaptığı başvuruyu onaylıyor musunuz?" kampanyasını başlattı.
2012 Şubat: Uğur Dündar, TÜGİDER'e gıda amaçlı GDO ithalat başvurularını geri çekmelerini talep eden bir mektup yazdı

2012 Mart: TÜGİDER (Tüm Gıda Dış Ticaret Derneği) 3 soya çeşidinin (MON 40-3-2, A2704-12 ve MON89788) gıda amaçlı ithaline dair yaptığı başvuruyu geri çekti
2012 Nisan: Greenpeace Akdeniz, "Yemezler" kampanyasını başlattı.

2012 Ağustos: Konya Meram %100 Ekolojik Pazar açıldı

2012 Ağustos: TGDF 29 adet gıda amaçlı GDO için ithalat başvurusunu geri çekti.

2012 Ağustos: Ünak Gıda  gıda amaçlı 3 adet soya başvurusunu geri çekti.

2012 Ekim:  Ekolojik Yaşam Derneği  6-7 Ekim'de Bursa'da GDO’ların Sosyal ve Hukuksal Boyutu” başlıklı bir çalıştay düzenledi.
2012 Ekim Biyogüvenlik Kurulu, “Food and Chemical Toxicology” dergisinde Gilles-Eric Séralini  ve arkadaşları tarafından yayınlanan ve GDO'lu ürünlerle beslenen farelerde çoklu organ büyümeleri, tümör ve kansere rastlandığını ortaya koyan  “Long term toxicity of a Roundup herbicide and a Roundup-tolerant genetically modified maize” başlıklı makalenin görüşülmesine karar verdi
2012 Kasım Greenpeace, "Etiketsizse Yemezler"adlı bir kampanya başlattı.
2012 Aralık GDO'ya Hayır Platformu, Eskişehir Tepebeşı Belediyesi’nin ev sahipliğinde “Gıda ve Yemlerde Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar " konulu Panel ve Çalıştay düzenledi.
2013 Ocak  Mersin limanında, 2 milyon lira değerinde genetiği değiştirilmiş çeltik ele geçirildi.
2013 Mart Çin ve Afrika'da üretilen, 150 milyon TL'lik 23 bin ton genetiği değiştirilmiş pirince Mersin'de el konuldu.
2013 Nisan Mersin’de yürütülen GDO'lu pirinç soruşturmasında Tiryaki Agro, Tat Bakliyat ve Göze Tarım'ın sahipleri ile üst düzey yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 8 kişi, ‘Biyolojik terör’ ve ‘kaçakçılık’ iddialarıyla tutuklandı, daha sonra serbest bırakıldı.
2013 Nisan 14 ABD’li tarım yetkilisi Tarım Bakanlığı ile görüştüklerini ve Türkiye’nin sıfır tolerans politikasından vazgeçmesini talep ettiklerini açıkladı.
2013 Nisan 18 GDO'ya Hayır Platformu, Mersin'de yakalanan GDO'lu pirinçlerle ilgili basın açıklaması yaptı. 
2013 Nisan 21 2 Mart’da Mersin Limanı’nda el konulan 23 ton pirincin GDO’lu çıkması ile başlayan süreç ile ilgili CHP İstanbul Milletvekili Melda Onur, TBMM’ye Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’in yazılı olarak yanıtlaması talebi bir soru önergesi verdi.
2013 Nisan 22 
İTÜ-MOBGAM  yaptığı analizde Mersin'den giren pirinçlerde hem Amerika'da üretilen LL601 hem de Çin'de üretilen BT63 kodlu genetiği değiştirilmiş pirinçlere rastlandı.
2013 Nisan 20 
Biyogüvenlik Kurulu 26 çeşit genetiği değiştirilmiş mısır ve şekerpancarının Türkiye'ye ithaline izin vermedi
2013 Nisan 25 
Greenpeace Akdeniz Geri Dönüşü Olmaz sloganıyla GDO yasasının sıkılaştırılarak, GDO'ların tamamen yasaklanmasını talep eden bir kampanya başlattı. 
2013 Mayıs 10 İTÜ Rektörlüğü, MOBGAM tarafından hazırlanan raporu geri çekti, raporu hazırlayan bilim insanı hakkında soruşturma açarak görevinden açığa aldı.
2013 Mayıs 15 
Eğitim-Sen İstanbul 6 Nolu Üniversiteler Şubesi üyeleri  Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında alınan numunelere 'GDO'ludur' raporu veren Doç. Dr. Alper Akarsubaşı'nın açığa alınmasını protesto etti.
2013 Aralık 12 
, Biyogüvenlik Kurulu'nun GDO ve Hükümlerine Dair Uygulama Talimatı 16. ve 18. maddelerinin yürütmesini durdurdu. Maddelerde yer alan ve hayvan yemlerinde kullanılan MON88017x ve MON 810 mısır çeşitlerinin kullanımını yasakladı.
2013 Aralık 14 
GDO'ya Hayır Platformu düzenlediği basın toplantısında , Biyogüvenlik Kurulu'nca izin verilen 16 adet transgenetik mısır ve 3 adet transgenetik soya çeşidinin hayvan yemi olarak ithalatı ve piyasaya sürümünün durdurulmasını talep etti.

2014 Mayıs 24

Gıda Hareketi’nin web sitesinde yer alan habere göre Bursa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, piyasa denetimleri sırasında aldıkları "bir ürünün incelemesi sırasında GDO tespit etti. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, GDO'lu  ürünlerin toplatılması için, 80 il Valiliği'ne yazı gönderdi.

2014 Mayıs 24

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda Hareketi’nin haberine yönelik yaptığı açıklamada söz konusu ürünün ithalat kontrollerindeki analizlerinde GDO tespit edilmediği ama piyasa denetimlerinde GDO tespit edildiğini ve hukuki sürecin başlatıldığını belirtti.

2014 Mayıs 29

Resmi Gazete’de yayımlanan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’, ”GDO bulaşanı’ tanımını yasaya soktu.

2014 Mayıs 29

GDO’ya Hayır Platformu, “Eyvah GDO Gerçekten Bebek Mamasında” başlığıyla yaptığı açıklamada, Yönetmelik’te yapılan değişiklikle  %0,9 eşik değer konulup, bu değer ve altında tespit edilen GDO'lar "GDO bulaşanı" olarak kabul edilmesinin GDO’lu gıdaların sofralara gelmesinin önünü açacağını ileri sürdü.

2014 Mayıs 29

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, son değişikliğin “GDO'nun bulaşmasına yönelik mevzuatta bulunan tereddütleri gidermeye yönelik bir düzenleme” olduğunu yaptığı yazılı basın açıklamasıyla bildirdi.

2014 Mayıs 30

GDO’ya Hayır Platformu, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 29.05.2014 tarihli açıklamasına cevaben “ Bakanlığın uygulamaya soktuğu değişikliklerin, kanunun getirdiği yasakları yönetmelik değişikliği ile aşmaya yönelik” olduğunu ifade etti. 

2015 Temmuz 16

Biyogüvenlik Kurulu, 3 yıl önce Risk Değerlendirme Komitesi ile Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komitesi raporlarına dayanarak “zararlı” diye, oybirliğiyle izin vermediği T25, MIR604, MON863, mısır genlerine  ithalat izni verdi.