Yerel yönetimler orta
ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini
belirlemek için stratejik planlar
yapmaya 2000’li yıllarda başladılar. 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 41. Maddesine
belediye başkanları seçildiklerin itibaren 6 ay içinde stratejik planlarını
hazırlayıp Belediye Meclisi’ne sunmak durumundalar. Kanuna göre “Stratejik plân,
varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum
örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve belediye meclisi tarafından kabul
edildikten sonra yürürlüğe girer.” Bugüne kadar belediyeler katılımcılığı
genellikle paydaşları üzerinden kurguluyordu. İl veya ilçe sınırları içindeki Kaymakamlık,
Emniyet Müdürlüğü, Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Müdürlüğü,Müftülük,
üniversiteler, hastaneler, meslek odaları ve sendikalar gibi kurumların belediyenin
çalışmalarına yönelik beklenti ve fikirleri değerlendiriyordu. Yurttaşların
fikri genelde belediyenin hizmetlerinden memnuniyet anketleri doğrultusunda
alınıyordu. Bursa Nilüfer Belediyesi ve
Diyarbakır Belediyesi dışında yurttaşları doğrudan stratejik planlama
süreçlerine katan az sayıda belediye vardı. Gezi Parkı deneyimi yurttaşların
yerel politikalara katılımının önünü açmışa benziyor.
Kadıköy Belediyesi 5
Yıllık Stratejik Plan Hazırlık Çalıştayları’ndan ikincisi 12 Temmuz 2014
Cumartesi günü Kadıköy Belediyesi Evlendirme Dairesi Zübeyde Hanım Kokteyl
Salonu’nda gerçekleşti. Moderatörlüğünü Dr. Tunç Evcimen’in yaptığı ve arama
konferansı yönetiminin kullanıldığı çalıştaya 150 Kadıköylü katıldı. Katılımcılar,
sivil toplum örgütü üyesi, muhtar, forum katılımcısı,öğretim üyesi ve siyasi
parti üyesi olarak katılsalar da arama konferansının kuralları gereği kurumsal
olarak değil bireysel olarak temsil edildi. Açılış konuşmasında Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, halkın taleplerini demokratik şekilde
yerine getirmeye çalıştıklarını ve bu doğrultuda ilk çalıştaylarını 18-35
yaş arası gençlerin katılımıyla gerçekleştirdiklerini belirtti.
Çalıştayın ilk
bölümünde “Kadıköy’ün geleceğini
etkileyen dünyadaki ve Türkiye’deki akımlar ile Kadıköy’ün mevcut durumu”
üzerine beyin fırtınası gerçekleştirildi. Katılımcılar turizmden afet
yönetimine kültürden çevreye, altyapıdan ulaşıma kentsel dönüşümden spora görüşlerini serbestçe dile getirdi.Bu
görüşler 177 madde altında toplanarak katılımcılara dağıtıldı. İkinci bölümde
katılımcılar 10’ar kişilik 12 gruplara ayrıldılar ve Kadıköy’ün dört önceliğini
alt başlıklarıyla belirlemeye çalıştılar. Örneğin 1) Çevre 2) Kentsel Dönüşüm
3)Kültür-Sanat 4) Katılımcılık gibi. Sonrasında 10 gruptan birer sözcü tüm
katılımcılara gruplarının dört önceliğini ve bunları tercih etme nedenlerini
anlattı. İlk bölümde kural sadece durum tespiti yapılması önerilerin sonraki
bölümlere bırakılmasıydı. Kolaylaştırıcılar tüm grupların dört önceliğini
ortaklaştırdıklarında şu sonuç ortaya çıktı.
Kentsel dönüşüm 12 gruptan 11’inde, Çevre 7’sinde, Sosyal Sorunlar
7’sinde, Tarih-Kültürel Değerler 6’sında, Katılımcılık 5’inde, Ulaşım 5’inde,
Görsel Güzellik ve Markalaşma 3’ünde; Spor Tesisleri 2’sinde, Esnaf ve Yerel
Pazarlar da 2 grupta ele alınmış ve tartışılmış. Ortaklaştırılmış önceliklerden
“Çevre” konusu aşağıdaki alt başlıklarıyla birlikte ele alınmış:
“Park
ve bahçelerin öneminin ortaya çıkmaması, Kurbağalıdere sorunu, baz istasyonu
sorununun çözümlenememesi, yenilenebilir enerji, yeşil alanların korunması,
geri dönüşüm konusunda kurumsal çalışma, biyolojik artıma, su tasarrufu, kent
tarımı, sokak hayvanlarının barınması ve rehabilitasyonu, çevre kirliliği
denetimi, hafriyatların denetlenmesi, kentsel dönüşüm kaynaklı asbest sorunu,
tüm canlılar için güvenli ve sürdürülebilir bir kent oluşturulması, deniz kirliliği,
atık, altyapı eksikliği.”
Üçüncü ve son bölümde
ise ortaklaştırılmış 11 gündem maddesi hakkında (Aklımdaki Kadıköy, Kentsel
Dönüşüm, Çevre ve Sağlık, Dezavantajlı Gruplar, Kültür-Sanat, Kültürel Miras,
Katılımcılık, Ulaşım, Markalaşma,Ekonomik Gelişme, Kurumsal Hizmetler)
katılımcılardan mümkün olduğunca ayrıntılı proje önerileri getirmeleri istendi.
Belediyenin yıkımlarda asbest denetimi yapması, yelken kulüplerinin okullarla
işbirliği yapması, Caferağa ve Yel değirmeni mahallelerinin SİT alanı ilan
edilmesi, mahalle meclislerine bütçe ayrılması, belediye-üniversite işbirliği
ile çıraklık eğitimi verilmesi, kadın sığınma evlerinin artırılması,
Haydarpaşa’nın müze yapılması, ilçenin kültür envanterinin çıkarılması,
bisiklet parkları yapılması, biyolojik arıtmaya geçilmesi, minibüslerin
kaldırılması, Kurbağalı derenin ıslahı gibi onlarca somut öneri getirildi. İleriki
bir tarihte odak gruplarda bu öneriler ayrıntılı ele alınacak ve uzmanlarca
değerlendirilecek ve Stratejik Plana dahil edilecek. Bize düşen bu süreci
izlemek ve önerilerin ne kadarının plana gireceği ve planın ne ölçüde hayata
geçirileceğini sorgulamak.
Yrd. Doç.Dr Barış
Gençer Baykan
Yeditepe Üniversitesi
Kamu Yönetimi
Bu yazı ilk olarak EKO IQ dergisinin Ağustos 2014 sayısında yer almıştır.
