TEMA'dan öğretmenlere ekolojik okuryazarlık eğitimi

Çevre sorunlarının üstesinden gelmenin bir yolunu da çevre eğitimini tabana yaymak ve yaygınlaştırmak. Bundan herkes hemfikir olsa da çabalar her zaman sistematik olmuyor.  Şirketler, STK’lar, bireyler çocuklara çevre eğitimi vermek için okullara koşuyor ama çoğu bilimsellikten uzak bir reklam faaliyeti olarak kalıyor. Öğrencilerden önce eğitimcileri bu konuda eğitmek daha önemli. Milli Eğitim Bakanlığı ve TEMA Vakfı imzaladıkları süresiz bir protokolle 2 yıldır öğretmenlere Ekolojik Okuryazarlık eğitimi veriyorlar. Bu yılki eğitim 6-17 Ağustos 2012 tarihlerinde 24 ilden 40 ilköğretim okulu ve 36 ilden 60 okul öncesi olmak üzere toplam 100 öğretmenin katılımıyla gerçekleşiyor. Eğitimin amacı çocukların doğayla yeniden ilişki kurmalarını sağlayabilecek yolları öğretmenleriyle birlikte keşfetmek. Öğrencilerinin ekolojik olarak sürdürülebilir topluluklar inşa etmek ve bu toplulukların devamlılığını sağlamak için hayati önem taşıyan değerleri, bilgi ve becerileri kazanmalarına yardım edebilmeleri için öğretmenlerle 2 haftalık bir program uygulanıyor.

Eğitime katılmak isteyen adaylar MEB’in öğretmen portalında başvurularını yapıyor. Önce okul müdürleri, sonra il veya ilçe milli eğitim müdürü başvuruları onaylıyor . MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Mesleki Gelişimi Destekleme Grup başkanı Nezir Ünsal açılış konuşmasında öğretmenlerden 1300 civarı başvuru aldıklarını ve adayların eğitime katılmak için kulis faaliyeti bile yürüttüklerini anlattı.  TEMA Vakfı Eğitim Bölümü başkanı Burcu Meltem Arık, 2011 yılındaki ilk eğitimde lise ve ilköğretim öğretmenleri ve müdürleri ile çalıştıklarını ancak bu sene ise bir dil birliği oluşturmak adın katılımı okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinden oluşturduklarını belirtti.

MEB’in bir hizmet içi eğitim olarak planlanan programda sırasında işlenen derslerden bazıları şöyle: Ekolojinin Temel İlkeleri, Toprak Sorunları, Türkiye’nin Doğası ve Biyoçeşitlilik, Toprak Etiği, Permakültür Tasarım İlkeleri,Enerji ve Ekolojik Okuryazarlık, Temel Eğitimde Çevre Eğitimi. Program sadece teorik derslerle sınırlandırılmamış doğa etkinlikleri, atölye çalışmaları ve belgesel gösterimleri ile zenginleştirilmiş.

Öğretmenlere ayrıca Ernst Callenbach’ın Ekoloji Rehberi, David R. Montgomery’nin Toprak’ı, Hikmet Birand’ın Anadolu Manzaraları, Bill Mc Kibben’in Düünya’sı, Halil Güngör’ün Atasözleri ile Tarım, Tuğba Can’ın Meşe Ağacı Olur Musun?’u, WorldWatch’un Dünyanın Durumu 2011 ve EKOIQ, Naturelife ve Bilim Çocuk dergilerinden oluşan bir set veriliyor. Öğretmenlerin aldıkları eğitimi okullarında uygulamaları, seminerler vermeleri ve sınıfta öğrencileriyle gerek oyunlar gerekse kitaplar vasıtasıyla öğrencilerin ekolojik okuryazar olmalarını desteklemeleri, gelecekte alınan kararların ve atılan adımların insan-doğa çatışmasını artıran bir yönde değil doğayla uyumlu bir yaşam yönünde atılmasını sağlamaları bekleniyor.

Eğitimi verecek kadro şu isimlerden oluşuyor: Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Gelengül Haktanır, TEMA Vakfı Bilim Kurulu üyeleri Prof. Dr. Koray Haktanır, Prof. Dr. Kani Işık, Prof. Dr. Engin Türe, Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ufuk Özdağ, Bilgi Üniversitesi’nden Dr. Zeynep Kılıç, Dr. Cezmi Saday, Doğa Koruma Merkezi’nden Bahtiyar Kurt, Slow Food’dan Defne Koryürek, WWF Türkiye’den Ayça Aksoy, Permakültür Enstitüsü’nden Selen Akhuy, TEMA Vakfı Eğitim Bölüm Başkanı Burcu Akyüz, Program Geliştirme Koordinatörü Gökçen Hazen, Minik TEMA Koordinatörü Mine Çelik.

Eğitime katılmak isteyen adaylar MEB’in öğretmen portalında başvurularını yapıyor. Önce okul müdürleri, sonra il veya ilçe milli eğitim müdürü başvuruları onaylıyor . MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Mesleki Gelişimi Destekleme Grup başkanı Nezir Ünsal açılış konuşmasında öğretmenlerden 1300 civarı başvuru aldıklarını ve adayların eğitime katılmak için kulis faaliyeti bile yürüttüklerini anlattı.  TEMA Vakfı Eğitim Bölümü başkanı Burcu Meltem Arık, 2011 yılındaki ilk eğitimde lise ve ilköğretim öğretmenleri ve müdürleri ile çalıştıklarını ancak bu sene ise bir dil birliği oluşturmak adın katılımı okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinden oluşturduklarını belirtti.

Eğitim Yalova’da Karaca Arboretum’da gerçekleşiyor. Hayrettin Karaca’nın 1974 yılında çalışmalarına başladığı ve 1980'de kurduğu Türkiye'nin ilk özel Arboretum'un amacı, ağaç ve odunsu bitki türlerinin varlığını sürdürmesi için  bir gen merkezi gibi çalışarak bunların üremesine ve uygun şartlarda yayılmasına olanak sağlamak. 

Barış Gençer Baykan
Araştırma Görevlisi Dr.
Bahçeşehir Üniv.-BETAM