Gri Su Geri Kazanım Sistemi

Her geçen gün dünya ve ülkemizde su sıkıntısı artmaktadır. Su sıkıntısını en aza indirmemizin yollarından öncelikli olanı elimizdeki doğal su kaynaklarının daha verimli bir şekilde kullanılmasından geçmektedir. Suyumuzu verimli kullanmanın en basit ve en etkili yolu, evlerimizde kullandığımız suları içme suyu ve içme suyu kalitesinde olmayan sular diye sınıflandırmaktır. Bu sayede içme suyu kalitesinde olmasına gerek olmayan suları geri kazanılmış sulardan kullanarak içme suyu tüketim oranımızı yarı yarıya azaltabiliriz. İçme suyu kalitesinde olmayan sulara örnek olarak tuvalet rezervuarları, çamaşır yıkama, bahçe sulama ve araba yıkama gibi genel temizlik işlerini gösterebiliriz.Suyun arıtılıp tekrar kullanılmasıyla ilgili bugüne kadar yapılan

çalışmalarda çeşitli teknolojiler kullanılmış ve en iyi teknolojinin membran biyoraktör (MBR) yöntemi olduğu ispatlanmıştır. Bu konuda ödül almış gri su geri kazanım sistemleri bulunmaktadır.

Gri su nedir?

Gri su, siyah su (tuvalet suyu) haricinde bir evden boşaltılan atık suların genel adıdır, yani duştan, küvetten, lavabodan, mutfaktan, bulaşık ve çamaşır makinesinden gelen sulardır. Gri su sabun, şampuan, diş macunu, yiyecek parçaları, pişirme yağı, deterjan ve saç gibi maddeleri içerir. Gri su evsel atık sular içinde en büyük orana sahiptir. Genellikle evsel atık suyun %50 – %80 ’i gri sudur.

Şekil. 1: Başlıca gri su kaynakları

Gri su geri kazanımının faydaları

• Kullanım suyu olarak yüksek kaliteli içme suyunu kullanmak yerine, içme suyu kalitesinde olmayan arıtılmış gri su kullanarak içme suyu kullanım miktarımızı azaltırız ve böylece doğal su kaynaklarımızın korunmasına yardımcı olmuş oluruz.

• Yerinde arıtımı yapılan gri su ile kanalizasyona verilen atık su miktarı azalacağı için belediyeler tarafından yapılan ve yüksek fiyatlara maal olan arıtma sistemlerinin hacmi azalacaktır ve yatırım maliyetleri düşecektir.

• Gri su geri kaz

anım sistemleri içme suyu kullanım oranlarını azalttığı için şebeke suyu dağıtım maliyetlerinin de azalmasına sebep olacaktır.

• Gri su özellikle kurak bölgelerde bahçe sulama ve bitki yetiştirmek için değerli bir su kaynağıdır.

• Gri su, siyah sudan çok daha az miktarda Azot içerir. Atık suda bulunan Azot

un %90’ı siyah sudan gelir. Azot ise kirletme etkisi en ciddi ve sudan en ayrışması zor maddedir. Bundan dolayı gri suyun arıtılması siyah suya göre çok daha hızlı ve kolaydır.

• Gri su sulama suyu olarak kullanıldığında iyi bir gübre kaynağı ve besleyici su olma özelliği de taşır.

Tasarruf Potansiyeli

Gri su geri kazanımı konutlarda %50’ye varan oranlarda su tasarruf sağlar. Bu oran otel, yurt gibi ticari işletmelerde %60’ın üzerine çıkmaktadır. Binalarda kullanım suyu olarak arıtılmış gri suyun kullanılması su faturalarının fiyatlarının da %50’ye varan oranlarda düşmesine sebep olacaktır. Bu sırayla şebeke suyu dağıtım sisteminin yoğunluğunu azaltacak ve atık su miktarımızı da azalacaktır.

Çevresel Faydaları

Gri su sistemleri atıksu oluşumunun miktarını azaltmasına ek olarak doğal içme suyu kaynaklarımızı da korumamızı sağlar. Gri su siyah suya göre daha kolay ve hızlı bir şekilde arıtıldığı için gri su geri kazanım sistemleri klasik arıtma sistemlerine oranla daha az enerji tüketirler. Genel olarak düşük enerji sistemleri yüksek enerji harcayan sistemlere tercih edilmelidir. Ayrıca gri su geri kazanım sistemleri gri suyun bileşiğinden dolayı düşük seviyede karbon gazını atmosfere verir.

Ekonomik yönden değerlendirilmesi

Bireysel gri su geri kazanım sistemleri, basit ekipmanlardan oluşabileceği gibi yüksek teknolojiye sahip çok yüksek kalitede kullanım suyu sağlayan farklı metotlardan oluşabilmektedir. Depolama, ince filtrasyon, biyolojik arıtma, membrane filtrelerden süzme gibi işlemlerden geçirilen gri su yüksek kaliteli kullanım suyu olarak tuvalet rezervuarlarında, bahçe sulamada, çamaşır yıkama

da ve araba yıkama gibi kaba temizlik işlerinde kullanıldığında büyük ölçüde tasarruf sağlanılmasına katkıda bulunur.

Kalitesi İspatlanmış Arıtma Teknolojisi

Membran biyoreaktörler gelişmiş aktif çamur yöntemleri olarak nitelendirilir. Membranlardaki mikro gözenekler sayesinde katı sıvı ayrımı ileri seviyede yapıldığı için ikincil bir temizleme prosedürüne gerek duyulmamaktadır. Sistem, bir ön arıtma deposu ve MBR deposundan oluşmaktadır. Sistemin çalışma prensibi kısaca şöyledir, ön arıtma deposuna alınan su biyolojik olarak arıtıldıktan sonra gri su bakterisiz atık su elde etmek için özel vakumlama tekniği ile membran filtrelerden süzülerek partiküllerden, mikroplardan, bakterilerden ve virüslerden arındırılır. Membran biyoreaktör sisteminden elde edilen suyun kalitesi diğer sistemlere göre çok daha yüksektir. Ayrıca MBR sistemleri geleneksel arıtma sistemlerine göre daha kısa sürede arıtma işlemini gerçekleştirdiğinden dolayı sistem için daha küçük yere ihtiyaç duyulmaktadır.

Arıtılmış Suyun Kalitesi

Parametreler	Birim	Sonuç
BOİ	mg/L	< 5
KOİ	mg/L	< 30
AKM	mg/L	< 1
Bulanıklık	NTU	< 1
e-koli	1/100mL	Bulunamadı
Koliformlar	1/100mL	< 1
Virüslerin Engellenmesi	%	99,9999

Yazı:Nuray Oruçtut